Εἰσβολὴ τοῦ Κωλέττου στὸ Ἄργος

27 Μαρτίου 1832.

Στὶς 27 Σεπτεμβρίου τοῦ 1831 δολοφονεῖται ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας καὶ ἡ θέσις τοῦ ἐπὶ κεφαλῆς τῆς Ἑλλάδος (;;;) χειρεύει. Ἀντικαταστάτης τοῦ Καποδίστρια, προσωρινῶς, διῳρίσθη ὁ ἀδελφός του, Αὐγουστῖνος, σὲ συνέλευσιν τοῦ Ἄργους, τῆς 7ης Δεκεμβρίου τοῦ 1831. Αὐτὴ ὅμως ἡ ἀπόφασις δὲν ἄρεσε στὴν ἀντιπολίτευσιν.

Οἱ φιλοδοξίες πολλῶν ἐξεφράσθησαν, μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Καποδιστρίου, πλέον ἀνοικτά. Ἂν καὶ ἤδη εἶχε ἀποφασισθῆ – γενικῶς κι ἀορίστως – νὰ ἀναλάβῃ τὴν χώρα βασιλεύς, ἐν τούτοις ὑπῆρχαν πολλοὶ γιὰ νὰ προλάβουν νὰ καταλάβουν θέσεις ἐξουσίας, πρὸ τῆς ἀφίξεώς του. Ἕνας ἀπὸ αὐτούς, ὁ Ἰωάννης Κωλέττης, ποὺ διέθετε ἕνα ἀπὸ τὰ καλλίτερα μυαλὰ τῆς ἐποχῆς, μὰ ποὺ τὸ ἐξαντλοῦσε στὶς δολοπλοκίες, στοὺς ἐμφυλίους καὶ στὶς δολιοφθορές, ἦταν ἐκεῖ. Μὲ τὴν ἀνάληψιν τῆς προσωρινῆς ἀρχῆς ἀπὸ τὸν Αὐγουστῖνο ἀντέδρασε ἄμεσα, ἀπεχώρησε ἀπὸ τὸ Ναύπλιον, μαζὺ μὲ ὅλους αὐτοὺς ποὺ συνιστοῦσαν τὴν τότε ἀντιπολίτευσιν, κατέφυγε στὴν Κόρινθο καὶ συνέστησε νέαν κυβέρνησιν μὲ τούς: Πανοῦτσο Νοταρᾶ,  Τάτσην Μαγγίνα καὶ  Τζαννέτο Γρηγοράκη.

Ἡ προσωρινὴ κυβέρνησις τοῦ Αὐγουστίνου ἐστοχεύθη ἐπισήμως. Ἡ δύναμις τοῦ Κωλέττου, ποὺ ἐβασίζετο στὰ χρήματα τῶν «δανείων τῆς Ἀνεξαρτησίας», τὰ ὁποῖα τοῦ προσέδιδον ὑπολογίσιμο ἰσχύν, ἐφ΄ ὅσον ἐπέτυχε διὰ τῆς δωροδοκίας καὶ τῆς ἐξαγορᾶς νὰ καταβάλλῃ κάθε του ἀντίπαλον, συγκροτώντας καὶ τελικῶς ἐλέγχοντας τὸ κύριον τμῆμα τῶν στρατευμάτων, ἀπειλοῦσε πλέον ἀνοικτὰ τὸν Αὐγουστῖνο καὶ τὴν προσωρινὴ κυβέρνησιν. Ἡ δυσαρεστημένη ἀντιπολίτευσις τοῦ Κωλέττου, ποὺ ἀπεχώρησε ἀπὸ τὴν ἕδρα τῆς κυβερνήσεως πρὸς τὴν Περαχώρα τῆς Κορίνθου, ἐξήγγειλε τὴν ἔναρξιν τῶν ἐργασιῶν ἐθνοσυνελεύσεως, μὲ σκοπὸ τὴν ἀνάδειξιν νέας κυβερνήσεως. Ἕξι χιλιάδες στράτευμα, Στερεοελλαδιτῶν κυρίως, στὴν Περαχώρα, ἀνέμενε ἐντολές.

Παραλλήλως ὁ Κωλέττης διέταξε τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη, ποὺ προσφάτως, διαπράττοντας ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα ἐγκλήματα κατὰ τοῦ Ἔθνους, καταστρέφοντας πλοῖα τοῦ ἑλληνικοῦ στόλου στὸν Πόρο, τὴν 1η Αὐγούστου τοῦ 1831, ἀπηλάγη ἀπὸ τὶς …κατηγορίες, μετὰ τὸν θάνατον τοῦ κυβερνήτου, νὰ προετοιμάσῃ πέντε μεγάλα πολεμικὰ πλοῖα καὶ τρία μικρότερα, γιὰ νὰ κτυπήσῃ τὴν ἕδρα τῆς κυβερνήσεως Αὐγουστίνου, στὸ Ναύπλιον.

Ὁ Αὐγουστῖνος ἀμέσως ἐξέδωσε διάταγμα μὲ τὸ ὁποῖον ἐκήρυττε τὸν Ἰωάννη Κωλέττη, τὸν Πανοῦτσο Νοταρᾶ, τὸν Τάτσην Μαγγίνα καὶ τὸν Τζαννέτο Γρηγοράκη ἐνόχους ἐσχάτης προδοσίας, καλώντας τους νὰ ἀπολογηθοῦν σὲ δικαστήριον. Παραλλήλως διετάχθη ὁ Κολοκοτρώνης μὲ 4000 στράτευμα νὰ κινηθῇ κατὰ τῶν στασιαστῶν, ἐνᾦ τὴν ἰδίαν περίοδον ἀπηγόρευσε τὴν προσέγγισιν πλοίων ἐκ τῆς Ὕδρας, στὸν λιμένα τοῦ Ναυπλίου.

Οἱ Μεγάλες Δυνάμεις τῆς ἐποχῆς (Ἀγγλία, Γαλλία καὶ Ῥωσσία) σαφῶς καὶ δὲν θὰ μᾶς ἐπέτρεπαν νὰ βροῦμε μόνοι μας κάποιον πραγματικὸ πατριώτη πρωθυπουργὸ ἢ ἡγέτη κι ἐφρόντισαν, συντόμως, νὰ μᾶς ἐξασφαλίσουν ὅ,τι …καλλίτερο. Μὲ τὸ πρωτόκολλον τῆς  26ης Δεκεμβρίου τοῦ 1831, κι ἐφ΄ ὅσον ὁ φόνος τοῦ κυβερνήτου ἐχαρακτηρίσθη ὡς …ἀνοσιούργημα, ἀπεφάσισαν γιὰ τὴνἙλλάδα βασιλεία. Τὴν 1ην Φεβρουαρίου (14 Φεβρουαρίου) τοῦ 1832 στὸ Λονδίνο, συνεπέγραφον τὸν διορισμὸ τοῦ  Ὄθωνος, ὡς βασιλέως μας.

Κατὰ μεγάλη δυστυχία τοῦ Κωλέττου ὅμως οἱ πρέσβεις τῶν Μεγάλων Δυνάμεων ὑπεστήριζαν τὴν κυβέρνησιν Αὐγουστίνου, στὴν ὁποίαν ἐπέδωσαν τὴν κοινοποίησιν τῶν ἀποφάσεών των γιὰ τὸν διορισμό,  μονάρχου. Κι ἐνᾦ ὁ Αὐγουστῖνος ἐπείσθη ἀπὸ τοὺς πρέσβεις νὰ δόσῃ γενικὴ ἀμνηστία, τὴν ἰδίαν στιγμὴ ὁ Κωλέττης ἀπεφάσιζε, λόγῳ τῶν παρεμβάσεων τῶν ξένων ἐκπροσώπων, νὰ ἀναστείλῃ τὶς ἐμφυλιακές του κινητοποιήσεις. Μὰ παραλλήλως ἔφθασε στὴν κυβέρνησιν τοῦ Ἄργους ἡ ἀνακοίνωσις τοῦ διορισμοῦ τοῦ Ὄθωνος, ποὺ ἄλλαξε ἐκ νέου τὶς εὔθραυστες ἰσοῤῥοπίες.

Ἡ ἐν λόγῳ  ἀνακοίνωσις, ἐφ΄ ὅσον ἀγνοοῦσε τὴν πραξικοπηματικὴ κυβέρνησιν Κωλέττου, ᾡδήγησε τὸν Κωλέττη σὲ βίαιες κινήσεις.

Ἡ ἀνακοίνωσις τῶν ἀποφάσεων τῶν μεγάλων δυνάμεων, ἀπὸ τὸν ὁ Αὐγουστῖνο στὴν συνέλευσιν τῆς κυβερνήσεως τοῦ Ἄργους (κι ὄχι στὴν κυβέρνησιν τῆς Περαχώρας, ποὺ ἀποτελεῖτο ἀπὸ τοὺς ἀντιπολιτευομένους ) στὶς 17 Μαρτίου τοῦ 1832, ἐπισημοποιοῦσε τὴν θέσιν του.
Στὴν ἰδιαν συνέλευσιν διῳρίσθη ὁ Αὐγουστῖνος ἀντιβασιλεύς, ᾇμα τῇ ἀναμονῇ τοῦ Ὄθωνος.
Ὁ διορισμὸς αὐτὸς ὅμως, μαζὺ μὲ τὴν ἀγνόησίν του, ἐξῴργισε τὸν Κωλέττη.
Ἀπεφάσισε ἀμέσως νὰ καταλάβῃ τὴν ἐξουσία, ἐνᾦ παραλλήλως ἔφθασε, πρὸς βοήθειάν του, ὁ Μαυροκορδᾶτος. Μὲ ταχύτατες κινήσεις κατέλαβε τὴν Ναύπακτον,  πολιῴρκησε στὴν Ἄμφισσα τὸν Μαμούρη,  ἐκτύπησε τὸν Ἀνδρέα Μεταξᾶ στοὺς Δελφούς, ἐλεηλάτησε τὴν Ἀράχωβα καὶ  ἀπεμάκρυνε ἀπὸ τὴν Ἀττικὴ τὰ λιγοστὰ κυβερνητικὰ στρατεύματα.

Οἱ Μανιᾶτες δὲ κατέλαβαν τὴν Μονεμβασία, ἐνᾦ ὁ Πετρόμπεης εὑρίσκετο φυλακισμένος.

Στὶς 27 Μαρτίου τοῦ 1832, ἀντιμετωπίζοντας μᾶλλον ἀνύπαρκτον ἀντίδρασιν, ἀπὸ τὸ ὁλιγομελὲς σῶμα τοῦ Νικηταρᾶ καὶ τὸ μικρὸ σὲ δύναμιν  ἱππικὸν τοῦ Καλλέργου, ἀπολύτως ἐξῳργισμένος, εἰσέβαλε μὲ τὰ στρατεύματα ποὺ ἤλεγχε, στὸ Ἄργος, ἐνᾦ ὁ Αὐγουστῖνος κατέφευγε στὸ Ναύπλιον.
Ὁ λαὸς τὸν ὑπεδέχθη ὡς σωτήρα, ἀναμένοντας τὴν δημοκρατία ποὺ τοῦ ὑπεσχέθη.
Τὴν ἰδίαν στιγμή, γιὰ καλή μας τύχη, ἐπείσθη ὁ Αὐγουστῖνος, στὸ Ναύπλιον, νὰ ἀποχωρήσῃ καὶ νὰ παραιτηθῇ.

Ἡ παραίτησις Αὐγουστίνου βοήθησε στὴν ἀποφυγὴ ἑνὸς ἀκόμη (πλέον ἐκτεταμένου) ἐμφυλίου.

Πληροφορίες ἀπό:

«Ἐνθυμήματα στρατιωτικά», Κασομούλη Νικολάου
«Ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπανάστασις»,  Κοκκίνου Διονυσίου

https://sanshmerafilonoi.gr/2016/03/27/27-martioy-1832-eisbolh-toy-kolletoy-sto-argos/